Włochy
Dlaczego warto pojechać do Włoch?
Włochy warto odwiedzić, ponieważ mają to coś... Trudno to opisać jednym słowem. Kojarzy się bowiem ten kraj ze słońcem, gorącym powietrzem, hałasem cykad, spokojem, dobrą kuchnią, dobrym winem, ale też z tradycją i historią. Świetną ilustracją jest porównanie Francji i Włoch. Oba kraje mają specyficzne regiony, które warto zobaczyć.
Prowansja i Toskania to ciekawe miejsca. Przy czym we Francji spotkacie się z sytuacją, gdzie w przewodniku jest wiele informacji o tym czy owym miejscu, że stare, ważne dla historii kraju etc. Jedziesz i czasami owszem jest trochę kamieni, pewnie starych, ale żeby tak je zachwalać...? We Włoszech jest odwrotnie. Nie specjalnie muszą zachwalać swoje zabytki. Ten kraj jest przesiąknięty historią. Wystarczy dodać, że najwięcej miejsc na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się tam właśnie. Jedziesz przez tereny wspomnianej Toskanii i napotykasz wiele malowniczych miasteczek, wyglądających jakby minione stulecia nie zrobiły na nich żadnego wrażenia. Włosi nie muszą niczego udowadniać... To co widać, broni się samo. Prowansję trzeba zobaczyć, ale do Toskanii chcesz wracać...
Informacje podstawowe
- Stolica: Rzym (Roma)
- Język urzędowy: włoski
- Powierzchnia: 301.340 km² (wraz z Sardynią i Sycylią)
- Liczba ludności: 60,7 mln
- Waluta: euro, symbol: €
- Sieć elektryczna europejska (230V, 50Hz), jak u nas.
- Podobnie strefa czasowa jak w Polsce, czyli UTC+1 (UTC+2 – czas letni).
- Telefoniczny numer kierunkowy: +39
- Domena internetowa: .it
Koszty i ceny we Włoszech
Walutą jest euro (EUR), symbol €.
Kwestie finansowe są obecnie bardzo płynne, proszę więc traktujcie te informacje jako poglądowe.
Jeśli jedziecie przez Austrię, to winiety na ich autostrady i drogi ekspresowe na 10 dni kosztują 8,70 €. Jedna winieta wystarczy na tygodniowy wyjazd (np. na narty), na 3 tygodnie wakacji we Włoszech potrzebne są dwie (na dojazd i powrót).
Niezależnie od posiadanej winiety, przejazd przez przełęcz Brenner kosztuje 9 € (przykładowe inne koszty w Austrii: A10 Tauern autobahn 11 €,
Arlberg tunel 9,50 €, A11 Karawanken 7 €).
Opłaty za autostrady we Włoszech w 2015 r., przykłady:
- Brenner-Florencja 447 km 32,40 €
- Bolonia-Florencja 97 km 7,90 €
- Wenecja-Florencja 241 km 19 €
- Brenner-Rzym 715 km 51,20 €
Ogólnie rzecz biorąc, pożywienie jest tu droższe niż w Polsce, ale np. ceny kawy, wina czy mocniejszych alkoholi wyglądają korzystniej.
Przykłady cen żywności i napojów (przez ostatnie lata tylko niewielkie zmiany, ostatnia aktualizacja 2014):
- chleb razowy 2,4 €, chleb zwykły Pane Tipo (z solą w składzie):
- supermarket Florencja 1,71 €/kg (bochenek ok. 0,5kg to 0,96 €)
- inCOOP Montalciono 2,52 €/kg (bochenek ok. 0,5kg 1,48 €)
- bagietka 0,65 €,masło 250g 1,89 €,mleko 1l 1,29 €,kakao rozpuszczalne Nesquik 250g 2,10 €,lokalny ser 9,6 €/kg,jogurt 400g 1,29 €,twarożek quark 150g 1,79 €,jogurt activia 4x125g 2,88 €,salami 24,90 €/kg,szynka 23,50 €/kg,szynka parmeńska 36 €/kg,jabłka 1,19 €/kg,
- coca-cola 1,5l 1,59 €,napój gazowany OranSoda 1,5l 1,27 €,sok pomarańczowy karton 1l 1,67 €, a w promocji 1 €,mielona kawa Lavazza (Oro) 250g 4,15 €,likier Limoncello 9,99 €,rum Bacardi Reserva 9,40 €,whisky Chivas Regal 0,7l 22 €,woda mineralna niegazowana 0,5l 0,33 €, ale butelka 1,5l 0,55 €
Przy czym oczywiście w dużych hipermarketach potrafi być sporo taniej niż w mniejszych sklepach lokalnych.
Obiad w restauracji na 4 osoby to przeciętnie około 60-70 € (z winem i coperto). Można było najeść się i za 40 €, ale także za 100 € (to był posiłek z bistecca alla fiorentina – koszt zależny od wagi steka). Koszt pizzy czy makaronu to średnio 7-11 €, mięso jest zazwyczaj droższe – kilkanaście do ok. 20 €. Ceny w restauracjach bardzo często związane są z odległością od znanego miejsca/obiektu turystycznego - im bliżej, tym drożej...
Wiele muzeów, czy obiektów historycznych (także katedry, kościoły) pobiera opłaty za wstęp. Zamiast płacić osobno za każdy bilet, koniecznie warto kupić w danym mieście karty wielokrotnego wstępu do wielu obiektów, muzeów na terenie miasta, przykład Karta Werona, czy Karta Wenecja. To znacznie tańsze rozwiązanie.
Walory regionu
Passo Tonale to nie tylko wybudowany się w Val di Sole pierwszej klasy ośrodek narciarski, ale również nazwa przełęczy. Znajduje się ona dokładnie pomiędzy regionem Trydentu i Lombardii, na wysokości 1883 m n.p.m., u podnóży błyszczącego śnieżną bielą lodowca Presena (3069 m n.p.m.). Passo Tonale jest jednym z dwóch ośrodków należących do Centrum Narciarskiego Adamello (drugi ośrodek to Ponte di Legno). 22 trasy zjazdowe o łącznej długości około 70 km oraz kilka „dzikich” torów dla freeriderów (po włosku zwanych „fuori pista”), a poza tym 19 wyciągów krzesełkowych i 8 orczykowych i 3 kolejki gondolowe to główne, interesujące narciarzy zalety tego resortu.
Passo Tonale to także wspaniałe miejsce dla spragnionych powietrzno-śnieżnych trików snowboardzistów. Mają tutaj snowpark z infrastrukturą, która zaspokoi wymagania nawet najbardziej wybrednych miłośników deski: halfpipe'y, rozmaitych rozmiarów boxy czy też poręcze.
Położona w Val di Susa w północno-zachodnim Piemoncie, swoimi terenami narciarskimi przyciąga co roku tysiące turystów. Infrastruktura została znacznie rozbudowana na potrzeby Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Turynie w 2006 r. Via Lattea to olbrzymi kompleks połączonych tras i wyciągów, składający się z 5 obszarów narciarskich: Sauze d’Oulx, Sestriere, Sansicario, Cesana/Claviere i francuskie Montgenèvre. Sezon narciarski trwa od grudnia aż do kwietnia, a panujący tu łagodny klimat gwarantuje śnieg i słoneczną pogodę. Znajduje się tu 400 km urozmaiconych i doskonale przygotowanych tras zjazdowych, w tym kilka tras międzynarodowych.
Dostępne są karnety narciarskie umożliwiające jazdę po całym kompleksie, włącznie z francuskim kurortem Montgenèvre. Wyznaczono 203 trasy o różnych stopniach trudności. Dominują trasy dla średniozaawansowanych – jest ich 111 i mają łącznie 220 km. Przygotowano trasy zarówno dla początkujących, średniozaawansowanych, jak i dla zawodowców. W regionie znajdują się 4 trasy olimpijskie mające homologację Międzynarodowej Federacji Narciarskiej. Słynny oświetlany stok Kandahar o długości 1,5 km jest dużą atrakcją, szczególnie dla wielbicieli nocnych zjazdów. Amatorzy narciarstwa biegowego także znajdą coś dla siebie – przygotowano 25 km tras biegowych. Rozbudowany system wydajnych i nowoczesnych wyciągów umożliwia narciarzom i snowboardzistom sprawne poruszanie się po kompleksie Drogi Mlecznej. Wyciągi mogą przetransportować 110 000 osób na godzinę.
Działa tu 68 wyciągów, w tym 39 wyciągów krzesełkowych i 3 gondole. Stała modernizacja stoków i największa w Alpach struktura sztucznego zaśnieżania z ponad 900 armatkami śnieżnymi gwarantują doskonałe warunki narciarskie przez cały sezon. W całym regionie działa 12 szkółek narciarskich i snowboardowych z ponad 600 instruktorami. Na miłośników snowboardu czekają 4 snowparki wyposażone w liczne skocznie, funboksy i handraile. Via Lattea to również doskonałe après ski. Basen, lodowiska, centra fitness i sauny zapewniają relaks po intensywnym dniu spędzonym na stoku. Liczne restauracje, bary i kluby nocne urozmaicą zimowe wakacje. Rozrywkę po nartach zapewnią także zakupy w butikach i sklepach. Każdy miłośnik zimowych szaleństw znajdzie tu coś dla siebie, od pieszych wycieczek, przez jazdę na skuterach śnieżnych po lot helikopterem nad szczytami i zjazdy w dzikich miejscach po śnieżnym puchu.
Najpiękniejszą i najwyżej położoną miejscowością kompleksu Via Lattea jest Sestriere, nazywana królową narciarstwa zjazdowego. Ta jedna z najpopularniejszych miejscowości we włoskich Alpach już w latach 30. ubiegłego wieku stała się międzynarodowym centrum narciarstwa. Regularnie odbywają się tutaj międzynarodowe zawody w narciarstwie alpejskim, co gwarantuje najwyższy poziom infrastruktury narciarskiej. W 1997 r. odbyły się tu Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Alpejskim, a w 2006 r. kurort zamienił się w wioskę olimpijską. Sestriere leży na wysokości 2035 m n.p.m., u stóp Monte Motta, tylko 17 km od granicy francuskiej. Posiada rewelacyjne trasy zjazdowe, pięknie nasłonecznione stoki i – co istotne – nie jest zatłoczone. Panują tu idealne warunki do uprawiania snowboardu i narciarstwa biegowego. Miejscowość jest połączona z każdym fragmentem tras narciarskich kompleksu Via Lattea.
Na miejscu bardzo bogata oferta sportowa i kulturalna. W centrum kurortu jest lodowisko, a na miłośników lokalnej kuchni czeka wiele restauracji i barów. Bardzo dobrze rozwinięta baza noclegowa zapewnia udany wypoczynek nawet najbardziej wymagającym Gościom. Sestriere to wspaniała propozycja dla osób pragnących się oddać zimowemu szaleństwu i szukających komfortu oraz rozrywki na najwyższym poziomie.
Piemont leży w północno-zachodniej części Włoch, graniczy z Francją i Szwajcarią. Jest to kraina wybornych win, warownych zamków, wspaniałej kuchni i ciekawej historii, ale największym atutem dla miłośników aktywnego wypoczynku są tu góry, które przyciągają turystów z całego świata znakomitymi warunkami do uprawiania narciarstwa i snowboardu, a latem są idealnym miejscem do uprawiania trekkingu i wspinaczki. W 2006 r. Piemont gościł Zimowe Igrzyska Olimpijskie Torino 2006. Konkurencje alpejskie rozgrywały się na stokach Sestriere i Pragelato, znakomitych ośrodków narciarskich, wchodzących w skład Vialattea, czyli Mlecznej Drogi, poczyniono wtedy wiele inswestycji zarówno w bazę hotelowa jak i modernizację tras i systemu wyciągów. Vialattea, trzeci co do wielkości teren narciarski Włoch, to olbrzymi kompleks połączonych tras i wyciągów, składający się z 5 obszarów narciarskich: Sauze d’Oulx, Sestriere, Sansicario, Cesana/Claviere i Montgenevre we Francji. Z 400 km tras, aż 120 km objętych jest systemem sztucznego naśnieżania. Bardonecchia, Perła Alp, to kurot górski o długiej tradycji sportów zimowych, raj dla snowboardzistów, który podczas Olimpiady stał się światową stolicą snowboardu.
Dynamicznie rozwijający się kompleks narciarski Mondole Ski obejmuje 3 ośrodki: Artesina, PratoNevoso i Frabosa Soprana, położone w części Alp zwanej Alpi Maritime (Alpy Morskie) to znakomita propozycja na białe szaleństwo dla całej rodziny. Łącznie w Piemoncie są aż 53 ośrodki narciarskie, 1300 km tras o różnym stopniu trudności i ponad 300 wyciągów o przepustowości ok. 400.000 osób na godzinę. Poza narciarstwem alpejskim i snowboardem można tu uprawiać narciarstwo biegowe, telemark, narciarstwo pozatrasowe, wspinaczke po lodzie, paraskiing, heliskiing, jazdę psimi zaprzęgami, skuterami śnieżnymi, wycieczki na rakietach śnieżnych i wiele wiele innych, a przy okazji skosztować pysznych win i znakomitej piemockiej kuchni.
Klimat i pogoda
Klimat jest dość zróżnicowany i zależy od konkretnego miejsca. Pomijając wysokie góry, gdzie jest bardziej "ekstremalnie", w głębi półwyspu, w jego północnej części (doliny Po i Adygi, linia od Turynu po Wenecję) klimat jest kontynentalny, wilgotny, ze stosunkowo chłodną zimą i ciepłym latem.
Obszary wybrzeża (za wyjątkiem północno-wschodniego fragmentu) to klimat śródziemnomorski, ze stosunkowo ciepłą zimą i ciepłym latem (na południu wręcz gorącym). Wilgotno głównie zimą, latem jest sucho.
Poza tym, im miejsce jest usytuowane wyżej i bardziej w głębi lądu, tym jest chłodniej.
Najzimniejszym miesiącem jest styczeń ze średnią temperaturą od 0 °C w dolinie Po, do 12 °C w Cagliari. Śnieg pada nie tylko w górach, ale i popada w północnych i środkowych Włoszech. Natomiast najcieplejszym miesiącem jest na północy lipiec (32–35 °C) i na południu sierpień (38–42 °C).W sierpniu, bardziej na północ jest już więcej opadów i burz aniżeli w lipcu. Jeśli więc udajesz się do Toskanii lub Veneto, lepiej to zrobić w lipcu, niż w sierpniu.Dużą rolę odgrywa tutaj również zmienność roczna warunków atmosferycznych, ale warto to wziąć pod uwagę.
Zdrowie i bezpieczeństwo
Zawsze na dłuższe wypady zabieramy ze sobą lekarstwa: na przeziębienie, gorączkę (także termometr), biegunkę i ew. alergie – koniecznie, jeśli jesteście alergikami. Oczywiście również wszelkie lekarstwa wymagane przy długotrwałym leczeniu. Zabieramy podstawowe środki opatrunkowe – bandaż, plastry, coś do odkażania, np. spirytus salicylowy, a oprócz kremów z filtrem UV, także kremy na poparzenia po opalaniu, bowiem czasami okazuje się ono zbyt skuteczne... Własne lekarstwa pozwalają uniknąć dyskusji z aptekarzem w obcym języku, a warto pamiętać, że lokalnie leki mają często inne nazwy niż w Polsce. Dodatkowo przeczytanie ulotki lokalnego lekarstwa w lokalnym języku dla nieznających tego języka będzie problemem. Oczywiście wszytko to dotyczy prostych sytuacji, gdy jesteśmy w stanie zaaplikować podstawowe leki. W przypadkach bardziej skomplikowanych i tak pozostaje wizyta lekarska.
Warto wiedzieć: Klasyczny posiłek Włoski składa się z przystawki (antipasto), dania mącznego lub zupy (pasta), dania głównego (mięso, ryba lub drób z sałatką lub risottem) oraz deseru. Makaron to tylko przystawka, więc w będąc w restauracji wypada zamówić coś jeszcze. Pechowym dniem dla Włochów nie jest piątek 13, ale wtorek 17 dnia miesiąca.